Użyczenie mieszkania, domu lub innej nieruchomości | Biuro Nieruchomości Trinity House

Użyczenie mieszkania lub domu jest inną niż najem formą przekazania przez właściciela lokalu, prawa do korzystania z jego własności. Jako strony w umowie użyczenia mieszkania, domu lub innej nieruchomości, występują użyczający i biorący.

Przepisy dotyczące umowy użyczenia reguluje Kodeks cywilny, art. 710 – 719.

Umowa użyczenia nie musi przyjąć formy pisemnej, zwłaszcza w przypadkach, gdy jej stronami są najbliżsi członkowie rodziny. W takich przypadkach umowa użyczenia nie podlega także opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Jeżeli umowa użyczenia mieszkania, domu lub innej nieruchomości nie określa innego niż pierwotny sposobu użytkowania, biorący nie może w użytkowanej użyczonej mu nieruchomości prowadzić innej działalności . Biorący ma obowiązek używać użyczonego mu mieszkania domu lub innej nieruchomości z należytą dbałością o jej stan, żeby nie pogorszyć jej wartości. Wszelkie usterki powstałe za przyczyną biorącego, musi on naprawić na swój koszt. Także wszelkie opłaty i koszty utrzymania i użytkowania lokalu, jak czynsze, opłaty za wywóz śmieci, zużycie prądu gazu i inne ponosi biorący. 

Jeśli umowa przewiduje określony czas użytkowania użyczonego lokalu, biorący musi opuścić go w niepogorszonym stanie wraz z upływem ustalonego czasu użyczenia. Wszelkie niekorzystne zmiany stanu przedmiotu użyczenia, powstałe niezależnie od biorącego, bierze na siebie użyczający.  Jeśli czas użytkowania nie został określony w umowie, obowiązują ustawowe terminy wypowiedzenia. W przypadku, gdy umowa użyczenia lokalu dotyczy wykonania przez biorącego zadania, do wykonania, którego wypożyczył lokal, umowa wygasa z chwilą wykonania tego zadania.

Umowa użyczenia może być wypowiedziana ze skutkiem natychmiastowym, gdy biorący wykonuje w wypożyczonym lokalu działania w rażący sposób niezgodne z określonymi w umowie, lub, gdy podnajmuje je osobom trzecim bez zgody użyczającego.

Biorący ma obowiązek opuszczenia wypożyczonego mieszkania, domu lub innej nieruchomości, natychmiast, gdy tego zażąda użyczający nawet wtedy, gdy umowa nie przewidywała takiego trybu zakończenia okresu użyczenia.

Kiedy umowa użyczenia może zainteresować Urząd Skarbowy?

Żadne przepisy nie nakładają na żadną ze stron umowy użyczenia obowiązku zgłaszania jej gdziekolwiek. Jeśli użyczający lokal prowadzi działalność gospodarczą, nie musi z tytułu umowy użyczenia odprowadzać podatku dochodowego, bo nie uzyskuje z tego tytułu żadnego dochodu. Nie może jednak odliczać od swoich przychodów kosztów utrzymania wypożyczonego lokalu, jako koszty uzyskania przychodu. Równolegle biorący prowadzący działalność gospodarczą musi uwzględnić przy obliczaniu podatku dochodowego, jako przychód równowartość opłat czynszowych ciążących na wypożyczanym lokalu. Także koszty związane z utrzymaniem lokalu, prowadzący w nim działalność gospodarczą biorący, może odliczyć, jako koszty uzyskania przychodu.

Użyczenie lokalu może być potraktowane, jako nieodpłatne świadczenie usług, z czego może wynikać obowiązek odprowadzenia podatku VAT przewidzianego dla tego rodzaju usług. Także w przypadku przekazania do nieodpłatnego użytkowania lokalu, w którym była prowadzona działalność związana z obowiązkiem płacenia podatku VAT, użyczający nie może zaprzestać odprowadzania podatku VAT związanego z tym lokalem.